کانون دفاع از حقوق بشر در ایران
موضوع سخنرانی : فساد در دولت(اختلاس و دزدی ها )
16 جولای 2023
سخنران : اصغر خدابنده سامانی
منشی جلسه : خانم سپیده عشقی
در ابتدا با تعریف و مفاهیم به شرح زیر آغاز می کنم : تعاریف :فساد
اداری سوء استفاده از قدرت عمومی برای کسب منافع خصوصی است.اختلاس به معنای حصول برخلاف قانون
از اموال دولتی و غیر دولتی است که به وسیله کسانی که در دولت کار می کنند
اعم از کارمندان و کارکنان دولت و یا وابسته به دولت صورت می گیرد .اختلاس از
انواع کلاهبرداری محسوب می شود.این جرم به صورت
برنامه ریزی شده ،منظم و پنهان و بدون آگاهی دیگران صورت می گیرد.به عبارت دیگر، اختلاس نوع خاصی از خیانت در امانت است که مأموران
دولتی از طریق تصاحب وجوه و اموالی که بر حسب وظیفه به آنها سپرده شده است، مرتکب
می‌شوند.بسیاری از اموال و سایر سرمایه های که در کشور وجود دارند در اختیار دولت
اند که به همین واسطه این اموال با خطر زیادی روبه رو هستند. این اموال که براساس
وظایف تعیین شده در اختیار کارمندان قرار می‌گیرد، شاید به عبارت دیگر مورد
استفاده شخص او یا دیگری قرار گیرد. برای ضمانت همه منافع دولت و کشور و برای
پشتیبانی از آن ها، قانون برای این اموال و سرمایه ها قوانینی را تعیین کرده است
و طبق این قوانین برداشت خلاف قانون و برنامه ریزی شده این اموال را با عنوان
اختلاس شناخته می شود و شامل مجازات های کیفری خواهد شد.تعریف سرقت : از نگاه قانون سرقت در ماده ۲۶۷
قانون مجازات اسلامی چنین تعریف شده است: سرقت عبارت است از ربودن مال متعلق به
غیر. و به استناد ماده 268 و 276 قانون مجازات، سرقت به سرقت حدی و تعزیری وغیر
حدی تقسیم میشود. سرقت حدی دارای شرایطی
می‌باشد و هر گاه یکی از آن شرایط در موردی محقق نشود، آن مورد از سرقت‌های تعزیری
و غیر حدی شمرده میشود .حد سرقت در قانونطبق ماده ۲۷۸
قانون مجازات، حد سرقت عبارت است از: در مرتبه اول، قطع چهار انگشت دست راست سارق
از انتهای آن است، به طوری که انگشت شست و کف دست باقی بماند. در مرتبه دوم، قطع پای چپ سارق از پایین برآمدگی است، به نحوی که
نصف قدم و مقداری از محل مسح باقی بماند. در مرتبه سوم، حبس ابد است. در مرتبه چهارم، اعدام است هر چند سرقت در زندان باشد.شرایط سرقت حدی
در قانون به استناد ماده 268 قانون مجازات اسلامی، شرایط سرقت حدی عبارت‌اند از:
1. شیء مسروق شرعاً مالیت داشته باشد. 2. مال مسروق در حرز باشد. 3. سارق
هتک حرز کند. 4. سارق مال را از حرز خارج کند. 5. هتک حرز و سرقت مخفیانه باشد. 6.
سارق پدر یا جد پدری صاحب مال نباشد. 7. ارزش مال مسروق در زمان اخراج از حرز،
معادل چهار و نیم نخود طلای مسکوک باشد. 8. مال مسروق از اموال دولتی یا عمومی،
وقف عام و یا وقف بر جهات عامه نباشد. 9. سرقت در زمان قحطی صورت نگیرد. 10. صاحب
مال از سارق نزد مرجع قضائی شکایت کند. 11. صاحب مال قبل از اثبات سرقت سارق را
نبخشد. 12. مال مسروق قبل از اثبات سرقت تحت ید مالک قرار نگیرد. 13. مال مسروق
قبل از اثبات جرم به ملکیت سارق در نیاید. 14. مال مسروق از اموال سرقت شده یا
مغصوب نباشد .همان‌گونه که در بند 8 این ماده آمده، سرقت از اموال دولتی یا عمومی
که رانت خواری و اختلاس در بیت المال نیز از مصادیق بارز آن است، از مواردی است که
مشمول سرقت حدی نمی‌شود، اما به استناد ماده ۲۷۶
قانون مجازات، که میگوید: سرقت در صورت فقدان هریک از شرایط موجب حد، حسب مورد
مشمول یکی از سرقت‌های تعزیری است، رانت خواری و اختلاس از اموال عمومی و دولتی از
سرقت‌های تعزیری و غیر حدی شمرده می‌شوند که بر حسب مورد و مقدار اختلاس و رانت
خواری، دارای احکام متفاوت خواهند بود که به برخی از احکام و تبعات قانونی آن
اشاره خواهیم کرد . کنوانسیون مبارزه با فساد سازمان ملل متحد در دسامبر 2005 قوت
اجرائي پيدا كرد و 154 عضو، دو سوم اعضاء سازمان ملل متحد آن را تصویب نمودند. این
کنوانسیون اعضاء را به پیشگیری و جرم انگاری فساد، ارتقاء سطح همکاریهای بین
المللی، استرداد دارائی های سرقت شده، ارتقاء کمکهای فنی و تبادل اطلاعات میان هر
دو بخش خصوصی و عمومی ملزم می نماید.قانون فوق مشتمل بر ماده واحده، منضم
به متن كنوانسيون شامل مقدمه و هفتاد و يك ماده در جلسه علني روز يكشنبه مورخ بيست
و يكم خردادماه يكهزار و سيصد و هشتاد و پنج مجلس شوراي اسلامي تصويب و در تاريخ
20 /7 /1387 از سوي مجمع تشخيص مصلحت نظام موافق با مصلحت نظام تشخيص داده شد و در
سال 1388 ایران به عضویت رسمی این
کنوانسیون در آمد . دلایل شکل گرفتن
فساد در دولت : وجود ثروت، به ویژه ثروت های سهل الوصول همچون استخراج منابع معدنی
و طبیعی، کمک ها و سرمایه گذاری های خارجی و بازارهای پول شویی . وجود قدرت
آمرانه، مشخصا نظام های دیکتاتوری، شبه دیکتاتوری یا دموکراسی های ضعیف . نبود
شفافیت و آزادی های رسانه ای .ضعف دستگاه قضائی و نبود دستگاه کنترل کننده دولتی
بر مبادلات مالی و اقتصادی و تنظیم بازار.سوء استفاده از تحریم ها .عدم آگاهی و
آموزش به موقع در سیستم ها .فرهنگ مردم ایران
مانند انعام و پول چایی.عدم برخورد قاطع با اختلاسگر و مجرمین .اختلاسگران
از فرزندان و یا خود مسئولین بلند پایه دولت هستند .حمایت کشور های خارجی .عدم
کنترل افراد چند تابعیتی .حمایت نیروهای نظامی خارجی در منطقه مانند حزب الله .همکاری مردم عادی در
خیلی موارد به دلیل عدم آکاهی. انواع و محل عمده فساد در ایران :رشوه در امور مالیات و ازمان صفوی از
طریق جهانگردان اعلام شده است .گمرکات
ایران محل فساد اقتصادی .شرکتهای خصولتی .خصوصی
سازی .ورزش به خصوص فوتبال .قرارداد های مختلف داخلی و خارجی.بورس و کالا.صنعت
خودروسازی .ارز دولتی (ارز چند نرخی ) .دارو و صادرات معکوس .وزارت نفت .آستان قدس
رضوی و شرکتهای تابعه .مناطق آزاد. شرکتهای وابسته به بنیاد شهید و .... .شرکتهای
وابسته به نیروهای مسلح کشور .پروژه های
بزرگ ساخت و ساز مانند پدیده شاندیز. انواع قاچاق .اثرات
مخرب فساد و اختلاس :فساد سیاستهای دولت را در تضاد با منافع اکثریت قرار میدهد و
باعث هدر رفتن منابع ملی میشود. به کاهش اثربخشی دولتها در هدایت امور می انجامد و
از این طریق، اعتماد مردم را نسبت به دستگاههای دولتی و غیردولتی کاهش میدهد .و بی
تفاوتی، تنبلی و بی کفایتی را افزایش میدهد. فساد اعتقاد و ارزشهای اخلاقی را متزلزل میكند. هزینه انجام کارها را افزایش
میدهد . فساد همچنین موجب ناکام ماندن فقرزدایی می شود. زمینه تضعیف روحیه افراد
درستكار را فراهم می آورد. فساد با گسترش خود در جامعه کم کم به یك فرهنگ و هنجار
عادی تبدیل می شود که دیگر کسی به زشتی و نادرستی کارش نمی اندیشد.فرار مغز ها و
سرمایه ها از ایران.فروپاشی خانواده ها در مورد از بین رفتن سرمایه شخص مانند بورس
و ساخت و ساز های بزرگ .عدم تولید و تعطیلی بخش تولید .بزرگ‌ترین اختلاس تاریخ
ایران : شش میلیارد و ۶۵۶ میلیون یورو :پرونده کلاهبرداری ۶/۶میلیارد یورویی در پتروشیمی که ۱۴
متهم دارد و سه برابر بیشتر از بدهی بابک زنجانی است، بزرگ‌ترین اختلاس تاریخ
ایران لقب گرفته است.اولین اختلاس تاریخ ایران :سال 71 اولین اختلاس در تاریخ ایران به‌نام
فاضل خداداد و مرتضی رفیق‌دوست به ثبت رسید. به دلیل
فساد سیتماتیک و سازمان دهی شده از طرف مسئولین دولت به طور مستقیم یا غیر مستقیم
این مسئله به راحتی در ایران قابل کنترل نبوده و همچنان ادامه خواهد داشت و فقط
اموال مردم به تاراج رفته و خواهد رفت .
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر
توجه:فقط اعضای این وبلاگ می‌توانند نظر خود را ارسال کنند.