کمیته
دفاع از محیط زیست
موضوع
سخنرانی : قانون الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به
کنوانسیون جلوگیری از آلودگی دریایی ناشی از دفع مواد زاید و دیگر مواد و مقایسه
آن با قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
17
جولای 2023
سخنران
: اصغر خدابنده سامانی منشی
جلسه : خانم سونیا سوارکوب
در ابتدا اهمیت دریاها حضورتان تقدیم
می گردد :دریاهای منطقه ای در سراسر دنیا علاوه بر نقش قابل توجهی که در ایجاد
تعادل آب و هوایی مناطق اطراف خود و کل اکوسیستم جهانی دارند . از منابع بیولوژیک
آنها میلیونها نفر در سراسر دنیا تغذیه می کنند . حدود ۴۰ کشور از جمله ایران از
چنین موقعیتی بر خوردار هستند . دریا و اقیانوس یکی از مهم ترین تنظیم کننده های
دی اکسید کربن هستند ودریاها حدود ۳۰
برابر جنگل دی اکسید کربن جذب می کنند . بیش از ۵/۳ میلیون سال است که پلانگتون ها
سالانه حدود ۴۰ میلیون تن کربن را به صورت دی اکسید کربن جذب نموده و اکسیژن تولید می کنند. و مهمترین منبع پروتین انسان‌های کره زمین در
دریاست و همچنین نفت و گاز زیادی در دریا وجود دارد . گسترده بودن دریاها و فقدان
قدرتهای فرا ملی و آلاینده های دریا و پیچیدگی آنها بسیار تاثیر گذار شده است .
خلیج‌فارس به‌علت عمق کم، شوری آب، گرمی هوا، ارتباط محدود با آبهای آزاد جهان و
مسائل ناشی از بهره‌برداری منابع فراوان انرژی آن، اکوسیستم ویژهای دارد . و
آلودگی در آن باقی می ماند. و اثرات بسیار مخربی خواهد داشت.چارچوب حقوقی
کنوانسيون جلوگيری از دفع مواد زائد و ديگر مواد در دريا(کنوانسيون لندن) سابقه
کنوانسيون لندن و تاريخچه آن : تا مدتها تصور بر اين بود آب درياها محل
مناسبي براي دفع مواد زائد ناشي از فعاليت هاي انساني مي باشند. به عنوان مثال، از
ماه سپتامبر ١٩۶٧ ميلادي ۵ کشور اروپائي (بلژيك، آلمان فدرال،
فرانسه، فنلاند و انگليس)، ١١٠٠٠ تن محفظه حاوي زباله هاي راديوآکتيو را در
اقيانوس اطلس تخليه کردند. در ماه اوت ١٩٧٠ ارتش ايالات متحده ۶۶ تن
گاز خفه کننده بي مصرف را در فاصله ٢٨٠ مايلي ساحل فلوريدا در اقيانوس اطلس رها
کرد. بتدريج با پديدار شدن آثار سوء ناشي از اين شيوه دفع مواد زائد، نظير مرگ ١۵٠
نفر در ژاپن، در اثر تغديه ماهي هايي که
مواد سمي وارد بدنشان شده بود، افكار عمومي جهاني متوجه يافتن راه هايي براي
جلوگيري از دفع مواد و ايجاد اين نوع از آلودگي دريايي شد.این کنوانسـیون یکی از اولین کنوانســیونهای بین المللی برای حفاظت از
محیط زیست دریایی در برابر فعالیتهای انسـانی بود که از سـال 1975 میلادی اجرایی
شـد. هدف کنوانســـیون، ترویج کنترل مؤثر تمـامی منابع آلودگی دریـایی و اتخـاذ
همـه اقدامات لازم برای جلوگیری از آلودگی دریا توســط تخلیه ضــایعات و مواد دیگر
اســت. کنوانسـیون مذکور در حال حاضر 87 عضو دارد که قریب به 60 درصـد حجم
کشـتیرانی تجاری بین المللی را در بر می گیرد این
کنوانســـیون در مواد اول و دوم خود بـه طرفهـای متعاهد متذکر میشـود که به صورت
فردی یا جمعی و بر اساس تواناییهای علمی، فنی و اقتصادی، اقدامات لازم را در جهت
کنترل و جلوگیری از آلودگی دریا توســـط دفع ضـــایعـات، انجـام دهنـد. در باب
تعریف دفع ضـــایعات، کنوانســـیون حقوق دریـاهـا در پـاراگراف 5 ماده یک به تعریف
دفع ضــایعات پرداخته اســت. طبق این ماده دفع ضایعات شامل موارد ذیل میشود: هر گونـه تخلیـه
عمـدی مواد زائد یا مواد دیگر از کشـتیها، هواپیما، سـکوها و یا دیگر سـازه ســاخت
دست انسان در دریا، هر گونه تخلیه عمدی از کشتیها، هواپیماها، سکوها و یا سایر سازههای
ساخت دست انسان در دریا. تعریف کنوانســـیون لندن از دفع ضـــایعات نیز بر همین این
کنوانســیون همچنین به تقســیم بندی 4 منوال اســت.
ضــایعات و مواد بر حســب توانایی
بالقوه آنها در صــدمه زدن به محیط زیســـت دریایی و میزان خطرناک بودن پرداخته
اسـت. بر همین اسـاس این ضایعات و مواد را به سه دسته تقسیم نموده است. دسته اول
ملقب به فهرست سـیاه است و شامل ضایعات و موادی میشود که به خاطر ســـمی بودن،
پایداری و تجمع دریافت موجودات زنده، ممنوع شده است. دسته دوم ملقب به فهرست
خاکستری اسـت و شـامل ضـایعات و موادی میشود که دارای اثرات مشابه اما ویژهای نسبت
به مواد فهرست سیاه است و تنها با کسب مجوز خاص قبلی و اطمینان از مراقبتهای ویژه،
قابل دفع هســتند. صــدور مجوز به این علت اســت که اطمینان حاصـل گردد تا تماس
مواد و ضـایعات با محیط زیســت دریایی، اثرات مخربی بر جای نگذارد . و دسته سوم با مجور عام قابل دفع می باشد . خلاصه
ای از بندهای قانون الحاق دولت جمهوری
اسلامی ایران به کنوانسیون جلوگیری از آلودگی دریایی ناشی از دفع مواد زاید و دیگر
مواد . کنوانسیون پیشگیری آلودگی دریا، تخلیه مواد زائد و پسماند در دریا با
عنوان کنوانسیون لندن در سال ۱۹۷۲ مورد تأیید قرار گرفت و ایران ۲۴ سال
بعد در سال ۱۹۹۶ میلادی ۱۳۷۵ هجری به این کنوانسیون ملحق شد. تاریخ تصویب 25/06/1375. تاریخ تایید شورای نگهبان 01/07/1375 .ماده
۱: اعضای
متعاهد باید به صورت فردی و جمعی کنترل موثر همه منابع آلودگی محیط زیست دریایی را
ترغیب نمایند و به ویژه خود متعهد شوند تا به منظور جلوگیری از آلودگی دریاها، از
طریق دفع مواد زاید و سایر موادی که برای سلامت بشر ایجاد خطر می کنند و منابع
زیستی و حیات موجودات دریایی را مخاطره آمیز می نمایند، و به امکانات رفاهی دریا
آسیب می رسانند و یا با دیگر استفاده های قانونی از دریا تداخل پیدا می کنند، همه
روشهای عملی را بکار بندند. ماده ۲: اعضای
متعاهد همانگونه که در مواد بعدی خواهد آمد، باید براساس تواناییهای علمی، فنی و
اقتصادی بطور فردی اقدامات موثری را به عمل آورند و به صورت جمعی به منظور جلوگیری
از آلودگی دریایی دراثر دفع مواد زاید، خط مشی های خود را در این خصوص هماهنگ
نمایند.ماده ۳: از نظر این کنوانسیون:الف ) دفع یعنی: 1: ریختن عمدی هر
گونه زواید یا سایر مواد به دریا از کشتیها، هواپیماها، سکوها یا دیگر سازه های
ساخت دست بشر در دریا .2 : دفع عمدی مواد کشتیها، هواپیماها، سکوها یا دیگر سازه های ساخت دست
بشر در دریا، به دریا.ب ) دفع شامل موارد ذیل نمی
شود:1:
ریختن مواد زاید
یا سایر مواد در دریا بطور اتفاقی یا در پی عملیات عادی کشتیها، هواپیماها، سکوها
یا دیگر سازه های ساخت دست بشر در دریا و تجهیزات آنها بغیر از مواد زاید یا دیگر
موادی که بوسیله یا به کشتیها، هواپیماها یا دیگر سازه های ساخته دست بشر در دریا
که به قصد دفع مواد مزبور فعالیت می کنند، حمل می شود یا از به عمل آوری چنین مواد
زایدی یا سایر مواد در کشتیها، هواپیماها، سکوها یا سازه های مزبور ناشی می شود. 2: به جا نهادن مواد با
هدفی غیر از دفع صرف چنین مواد زایدی مشروط بر اینکه ریختن چنین مواد زایدی با
اهداف این کنوانسیون مغایرت نداشته باشد.ج) مفاد این کنوانسیون، 1 : دفع مواد زاید یا دیگر موادی را که بطور
مستقیم ناشی از اکتشاف، بهره برداری و شرکت در انجام عملیات ساحلی منابع کانی بستر
دریا بوده یا مربوط آنها می باشد، در بر نمی گیرد2 : هواپیماها
و کشتیها به معنی حمل کننده های دریایی یا هوایی از هر نوعی که باشند تلقی می شوند
این اصطلاح، هاورکرافت و دوبه ها را اعم از خودکششی یا کششی شامل می شود.۳ : دریا به معنی
کلیه آبهای دریایی بجز آبهای داخلی کشورها است.۴:
مواد زاید و یا دیگر مواد به معنی
ماده یا شیئی از هر نوع، شکل یا جنس است.۵
: اجازه خاص اجازه
ای است که بطور مشخص بنابر تقاضای قبلی و طبق ضمایم(۲ و۳) اعطا
می شود.۶ :اجازه عام به معنی اجازه
قبلی و براساس ضمیمه ۳ است. 7: سازمان به معنی سازمانی است که توسط اعضای متعاهد تعیین شده است.ماده ۴:اعضای
متعاهد طبق مفاد این کنوانسیون باید از دفع مواد زاید یا دیگر مواد به هر شکل یا
صورتی به استثنای موارد مشخصی که در ذیل می آید ممانعت به عمل آورند: الف ) دفع مواد زاید یا
مواد دیگری که در ضمیمه (۱) آمده ممنوع می باشد. ب ) دفع مواد
زاید یا مواد دیگری که در ضمیمه (۲) آمده، منوط به اجازه خاص قبلی می باشد.ج ) دفع کلیه
مواد زاید یا مواد دیگر مستلزم اجازه عام قبلی می باشد.
هر مجوزی تنها بعد از ملاحظه دقیق
کلیه عوامل موضوع ضمیمه (۳) از جمله آگاهی قبلی از ویژگیهای منطقه
دفع مواد زاید همانگونه که در بخش (ب) و (ج) ضمیمه مزبور درج گردیده صادر خواهد شد. ۳: هیچیک از مواد این کنوانسیون به گونه ای تفسیر نخواهد شد که یک عضو
متعاهد را تا جایی که به آن عضو مربوط است از دفع مواد زاید یا سایر مواد ذکر نشده
در ضمیمه (۱) منع نماید. عضو مزبور اینگونه اقدامات را به اطلاع سازمان خواهد رساند. ماده ۵: در
صورتی که حفظ ایمنی جان اشخاص یا کشتیها، هواپیماها، سکوها و یا دیگر سازه های
ساخت دست بشر در دریاها در موارد بسیار ضروری ناشی از شرایط نامطلوب آب و هوایی یا
در موردی که جان انسان را به مخاطره افکند و یا تهدیدی جدی برای کشتیها،
هواپیماها، سکوها و دیگر سازه های ساخته دست بشر در دریا باشد، ضرورت داشته باشد،
اگر دفع مواد زاید تنها راه جلوگیری ( رفع) از تهدید باشد و اگر احتمال کمی وجود
داشته باشد که درنتیجه دفع مواد زاید، خسارت کمتر از زمانی بشود که در غیر از آن
صورت اتفاق خواهد افتاد مفاد ماده (۴) اعمال نخواهد شد. دفع مزبور به منظور
به حداقل رساندن احتمال آسیب و ضرر به انسان یا حیات آبزیان انجام خواهد شد و بدون
فوت وقت به سازمان گزارش خواهد شد.ماده ۹: اعضای متعاهد با تشریک مساعی با سازمان و نهادهای بین المللی دیگر،
حمایت از آن دسته از اعضای متعاهدی که تقاضای موارد زیر را دارند، ترجیحا در کشورهای
مربوط به گونه ای که اهداف و مقاصد این کنوانسیون را به پیش برد، ترغیب خواهند کرد.الف ) آموزش فنی
و علمی پرسنل.ب ) تامین تجهیزات و ابزارهای مورد نیاز در امر تحقیق و کنترل.ج ) دفع و تصفیه
مواد زاید و اقدامات دیگر به منظور جلوگیری یا کاهش آلودگی براثر دفع.ماده ۱۲: اعضای
متعاهد خود را ملزم می نمایند تا از طریق سازمانهای تخصصی صلاحیتدار و نهادهای بین
المللی دیگر اقدامهایی به منظور حفاظت از محیط زیست دریایی در مقابل آلودگی ناشی
از مواد زیر را ترغیب نمایند:الف ) هیدروکربن ها، از جمله نفت و مواد زاید آنها،ب ) سایر مواد مضر
و خطرناکی که بوسیله کشتی ها با هدفی غیر از دفع حمل می شوند.ج ) مواد زاید ایجاد شده در جریان عملیات کشتی ها، هواپیماها، سکوها و
دیگر سازه های ساخته دست بشر در دریا،د ) آلودگی های رادیواکتیویته از همه منابع،
از جمله کشتی ها،ه) عوامل جنگ شیمیایی و بیولوژیکی،و ) مواد زاید و دیگر موادی که
بطور مستقیم درنتیجه یا در ارتباط با اکتشاف، بهره برداری پردازش ساحلی مربوط به
منابع معدنی بستر دریا به وجود می آید.اعضای متعاهد همچنین از طریق سازمان صلاحیتدار بین المللی، تدوین
علایم مورد استفاده کشتی هایی را که در امر دفع مواد زاید شرکت دارند، ترغیب
خواهند کرد.ماده ۲۲: نسخه اصلی این کنوانسیون که به زبانهای انگلیسی، فرانسوی، روسی و
اسپانیولی است به یک اندازه معتبر می باشد و نزد دولتهای مکزیک، اتحاد جماهیر
سوسیالیستی شوروی، بریتانیای کبیر، ایرلند شمالی و ایالات متحده آمریکا تودیع
خواهد شد و دولتهای مذکور نسخه های مصدق آن را به کلیه کشورها ارسال خواهند نمود.بنا به مراتب
فوق امضا کنندگان زیر که از طرف دولتهای متبوع خود، برای این منظور مجاز شناخته
شده اند این کنوانسیون را امضا نمودند.این کنوانسیون در چهار نسخه در هشتم دیماه ۱۳۵۱
هجری شمسی برابر با بیست و نهم دسامبر ۱۹۷۲ میلادی در
لندن، مکزیکو سیتی، مسکو و واشنگتن تنظیم گردید.ضمیمه 1)۱ :
ترکیبات ارگانو هالوژنها.۲: جیوه
و ترکیبات آن.۳: کادمیوم
و ترکیبات آن.۴:پلاستیکهای
پایدار و دیگر مواد ترکیبی پایا، بطور نمونه، تور ماهیگیری و طنابهایی، که ممکن
است به صورت شناور یا معلق در دریا باقی بمانند بطوری که با کشتیرانی و ماهیگیری و
دیگر استفاده های قانونی در دریا تداخل پیدا کنند.۵: نفت خام، نفت سیاه، نفت سنگین دیزل و روغنهای روان کننده، مایعات
هیدرولیکی و هر گونه مخلوطی که دارای چنین موادی بوده و با هدف دفع، بارگیری شده
باشند.۶: مواد
زاید دارای رادیواکتیویته بسیار قوی یا سایر مواد رادیواکتیویته قوی که بوسیله
نهاد بین المللی ذیصلاح در این زمینه – که در حال حاضر آژانس بین المللی انرژی
اتمی می باشد. در زمینه های بهداشت عمومی، زیست شناسی و دیگر زمینه ها به عنوان
مواد نامناسب برای دفع در دریا تعریف شده اند.۷: هرگونه مواد به هر شکل ( به عنوان مثال جامد، مایع، نیمه مایع، گازها
یا در حالت زنده) که برای جنگهای بیولوژیکی و شیمیایی تولید شده است.۸: بندهای بالای این ضمیمه موادی را که به سرعت از طریق روشهای فیزیکی،
شیمیایی و بیولوژیکی در دریا به مواد بی ضرر تبدیل می شوند در بر نمی گیرد، به شرط
آنکه:الف ) جانداران دریایی خوراکی را نامطبوع ننماید، یا ب ) موجبات تهدید
سلامتی بشر یا حیوانات اهلی را فراهم ننمایند.اگر تردیدی در بی ضرر بودن مواد وجود داشته باشد، روش مشورتی موضوع
ماده (۱۴) توسط اعضای متعاهد رعایت خواهد شد.۹: این ضمیمه، آن دسته از مواد یا مواد دیگری ( نظیر لجن های فاضلاب و
مواد حاصل از لایروبی) را که دارای موادی باشند که در بندهای (۱) تا(۵) فوق
به عنوان آلوده کننده جزیی به آنها اشاره شده است، شامل نمی شود. چنین مواد زایدی
در صورت اقتضا مشمول مفاد مندرج در ضمایم (۲) و(۳) می
شود.ضمیمه2): موادی که در زیر جهت اهداف جز ( الف) بند (۱) ماده
(۶) می آیند نیاز به مراقبت ویژه دارند.الف ) زوایدی که دارای مقادیر مشخصی از موادی هستند که به صورت زیر
فهرست شده اند:آرسنیک ،سرب ،مس و ترکیبات آنها ،روی ،ترکیبات ارگانوسیلیکن ها ،سیانیدها
،فولورایدها ، و حشره کش ها و مشتقات آنها که در ضمیمه (۱) آورده
نشده اند.ب ) در خصوص صدور مجوز جهت دفع مواد اسیدی و قلیایی به مقدار فراوان،
وجود احتمالی چنین موادی در بند ( الف) بالا و مواد اضافه شده زیر مورد بررسی و
توجه قرار خواهد گرفت:بریلیوم ،کرومیوم ،نیکل و ترکیبات آنها،وانادیوم . ج ) کانتینرها،
تراشه های فلزات ودیگر زوایدی که به صورت انبوه قابلیت غرق شدن در دریا را دارند و
می توانند بطور جدی مانعی برای ماهیگیری یا دریانوردی باشند.د ) زواید رادیواکتیو یا سایر مواد رادیواکتیو که در ضمیمه (۱) آورده
نشده اند. اعضای متعاهد باید در صدور مجوزها برای دفع این مواد توصیه های نهادهای
بین المللی ذیصلاح را در این زمینه ، که در حال حاضر آژانس بین المللی انرژی اتمی
می باشد مد نظر قرار دهند.ضمیمه 3):مقرراتی
که در ایجاد معیارهای راجع به صدور مجوزها برای دفع مواد زاید در دریا مورد توجه
قرار می گیرند، با در نظر گرفتن بند(۲) ماده (۴) شامل
موارد ذیل می باشد:الف ) مشخصات و ترکیبات مواد:۱: مجموع مقادیر و میزان متوسط ترکیب مواد دفع شده ( بطور نمونه در هر
سال).۲: شکل مواد ( برای مثال مواد جامد، لجن، مایع یا گازی).۳: خواص:
فیزیکی( برای مثال حلال بودن و وزن مخصوص مواد). شیمیایی و بیوشیمیایی ( برای
نمونه: اکسیژن خواهی، مغذیها) واز نظر بیولوژیکی( برای مثال وجود ویروس ها، باکتری
ها، انگلها و مخمرها)۴: میزان سمی بودن.۵: پایداری،
از نظر فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی.۶:ذخیره و تغییر شکل زیستی در مواد
بیولوژیکی یا رسوبات. ۷: حساسیت در مقابل تغییرات فیزیکی،
شیمیایی و بیوشیمیایی و واکنش در محیط آبی با دیگر مواد آلی و غیرآلی قابل حل.۸: احتمال
ایجاد آلودگی ها یا دیگر تغییراتی که باعث کاهش در قابلیت فروش منابع ( ماهی، صدف
و غیره) می شود.ب ) ویژگیهای محل دفع و روش ریختن مواد زاید:۱: محل ( برای مثال هماهنگی منطقه دفع، عمق و مقدار فاصله از ساحل)، محل
آن در رابطه با دیگر محل ها ( برای مثال مطلوبیت محل ها، محلتخم ریزی و پرورش ماهی
و محلهای ماهیگیری و منابع قابل بهره برداری).۲: شاخص ریختن مواد زاید در هر مرحله خاص ( برای مثال، مقدار مواد در هر
روز، هفته و ماه)۳: روش های بسته بندی در صورت لزوم.۴: رقیق سازی اولیه حاصل از روش پیشنهادی آزاد سازی مواد.۵: ویژگیهای
پراکنده سازی مواد ( مانند تاثیر جریانات آبی، جزر و مد، باد بر جابجایی عمودی و
ترکیب افقی مواد) .۶: ویژگیهای آبی ( مانند درجه حرارت،PH ، میزان شوری، طبقه بندی
شاخصهای اکسیژن در آلودگی، اکسیژن محلول، اکسیژن خواهی شیمیایی.اکسیژن خواهی
بیوشیمیایی.نیتروژن موجود به شکل آلی و معدنی از جمله آمونیاک. مواد معلق و دیگر
مغذی ها و باروری).۷: ویژگیهای
بستر و کف ( مانند نقشه برداری، ویژگیهای ژیولوژیکی و ژیوشیمیایی و باروری
بیولوژیکی).۸: وجود و اثرات دفع های دیگری که در منطقه دفع انجام شده است( مانند
مطالعات زمینه ای فلزات سنگین و عناصر محتوی کربن آلی).۹:اعضای
متعاهد باید در خصوص صدور مجوز دفع، با درنظر گرفتن تنوع فصلها وجود یک ماخذ علمی
مناسب را جهت ارزیابی نتایج چنین دفعی همانطوری که در ضمیمه (۱) آمده
است، مورد بررسی قرار دهند.ج ) ملاحظات و شرایط کلی:۱: اثرات
احتمالی بر مطلوبیت محیط ( مانند وجود ماده به هم تابیده یا شناور، تیرگی، بدبویی،
بیرنگی و کف).۲: اثرات
احتمالی بر زندگی جانوران دریایی، رشد ماهیها و ماهیهای صدف دار ( خرچنگ و میگو)،
انبارهای ماهی و شیلات، کاشت و برداشت جلبک دریایی.۳: اثرات احتمالی بر دیگر استفاده های از دریا ( آسیب وارد کردن بر کیفیت
آب به دلیل استفاده های صنعتی، خوردگی سازه ها در زیر آب، اختلال در عملیات کشتی
ناشی از مواد شناور در آب، اختلال در ماهیگیری و کشتیرانی از طریق ریختن زواید یا
مواد جامد در کف دریا و حفاظت از مناطق دارای اهمیت ویژه برای مقاصد علمی یا
حفاظتی).۴: فراهم بودن
عملی روشهای جایگزین ساحلی تصفیه، دفع یا از میان بردن یا تصفیه به منظور کاهش خطر
مواد برای دفع در دریا.معاهدات جهاني قابل توجهي در خصوص جلوگيري از آلودگي درياها در سطح
بين المللي وجود دارد که مهمترين آنها عبارتند از:
• کنوانسيون بين المللي
جلوگيري از آلودگي دريا توسط نفت ( ١٩۵۴ ،لندن ) •
کنوانسيون بين المللي مسئوليت مدني
خسارات آلودگي نفتي ( ١٩۶٩ ،بروکسل ) •
کنوانسيون بين المللي مداخله در درياي
آزاد در صورت خسارت آلودگي نفتي ( ١٩۶٩، بروکسل ) و پروتکلهاي ١٩٩١ آن. • کنوانسيون بين
المللي تأسيس صندوق بين المللي جبران خسارت آلودگي (
١٩٧١ ،بروکسل ) • کنوانسيون بين
المللي جلوگيري از آلودگي دريا از طريق دفع
(تخليه)
مواد زائد و ديگر مواد ( ١٩٧٢ ،لندن ) • کنوانسيون بين
المللي جلوگيري از آلودگي ناشي از کشتيها
( کنوانسيون مارپول) (١٩٧٣، لندن) • کنوانسيون
سازمان ملل در مورد حقوق درياها (١٩٨٢ ،مونته گوبي) در سطح قوانين
داخلي نيز، اصل ۴۵ قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران است که بيان مي دارد: انفال و ثروتهاي
عمومي از قبيل زمينهاي موات يا رها شده، معادن، درياها، درياچه ها، رودخانه ها و
ساير آبهاي عمومي، کوهها ، دره ها و جنگلها، نيزارها و بيشه هاي طبيعي و .... در
اختيار حکومت جمهوری اسلامي ایران است تا طبق مصالح عامه نسبت به آنها عمل نمايد.
در اين اصل به بخش عمدهاي از محيط زيست و منابع طبيعي،از جمله درياها اشاره شده
است که به لحاظ اهميت آنها در اختيار حکومت جمهوری اسلامي ایران قرار گرفته تا
براساس مصالح عمومي نسبت به آنها عمل شود.
همچنين، قوانين و مقررات متعدد داخلی
ديگري در اين زمينه مانند: قانون شکار و صيد مصوب ١۶/٣/١٣۴۶ و
با اصلاحات مصوب ٣٠/١٠/١٣۵٣ و ٢۵/٩/١٣٧۵
،قانون حفاظت و بهسازی محيط زيست مصوب ٢٨/ ٣/ ١٣۵٣ و
اصلاحيه ٢۴/٨/١٣٧١ ،قانون حفاظت از دريا و رودخانه هاي مرزي از آلودگي با مواد
نفتي مصوب ۴/١١/١٣۵۴ ،قانون تشکيل شورايعالی اقيانوس شناسی مصوب٢٠/۵/ ١٣٧٠
،قانون مناطق دريايي جمهوري اسلامي ايران در خليج فارس و درياي عمان مصوب ٣١/١
/١٣٧٢ ،قانون مجازات اسلامی ، تعزيرات، مصوب ٢٠/ ٣/ ١٣٧۵ و
اصلاحات ٨/ ۵/ ١٣٧۶ ،آيين نامه جلوگيری از آلودگی آب مصوب ٢۴/ ٩/
١٣۶٣ و با اصلاحات ١۶ / ٣/ ١٣٧٣ ،قانون برنامه پنج
ساله چهارم توسعه اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي جمهوري اسلامي ايران(١٣٨۴، ١٣٨٨
) .مهمترین وظایف سیاست خارجی ایران درباره محیط زیست : پی ریزی قوانین
زیست محیطی بر پایه اصول و مقررات.اجرای قوانین مبارزه با مفسدان زمین و تخریب
گران طبیعت برای تأمین مصالح عمومی .توجه به مسائل محیط زیست و اخالق زیست محیطی
در تعلیم و تربیت اسلامی وفرهنگ سازی زیست محیطی بر اساس تعالیم آسمانی .بهره گیری
از افراد شایسته در هرم اداری محیط زیست که با قدرت تمام توانایی مقابله با مفسدان
را داشته باشند .بهره گیری از شیوه های جدید زیست محیطی .بهره گیری از سیاستهای کلان
اقتصادی و فرهنگی برای توسعه پایدار توأم با حفاظت از منابع طبیعی و محیط زیست .ترسیم
و ارائه راهکارهای انتقال از وضعیت موجود محیط زیست به وضعیت مطلوب آن .تلاش برای
توانمندسازی محققان و تولید اطلاعات پژوهشی و توسعه مدیریت شبکه ای .به منظور
ارتقای کمی و کیفی علوم انسانی و صنعتی و پزشکی و توسعه دانش فناوری های نوین با
محوریت محیط زیست.برگزاری سمینارها و نشستهای علمی برای تعیین اهداف و منافع مشترک حفظ
محیطزیسـت دریایی.شـناخت مـنابع آلوده‌کنندهای که در خشکی و مناطق ساحلی وجود دارد و برنامه
ریزی جهت مـقابله بـا آن.برگزاری دورههای آموزشی، علمی و تخصصی در سطح منطقه در ارتباط با ساخت
جزایر مصنوعی.همکاری و مشارکت کشورهای پیرامون منطقه خلیج فـارس بـرای بـهسازی و
پاکسازی این منطقه در جهت حفظ چشم اندازهای طبیعی آن.فرهنگ سازی بین اقـشار مختلف مردم منطقه در جهت حفاظت از محیط زیست
خلیج فارس ) . متاسفانه به دلیل مستقل نبودن سازمان
محیط زیست و نداشتن قدرت کافی در ایران متاسفانه با وجود تمام مقررات هر روز محیط
زیست آسیب بیشتری دیده و این امری بسیار خطرناک بوده که جبران آن به زمان زیادی
نیاز دارد و در ضمن محیط زیست امانتی است نزد ما جهت استفاده درست و انتقال
به طور کامل به نسل آینده .
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر
توجه:فقط اعضای این وبلاگ می‌توانند نظر خود را ارسال کنند.